BLOG: Rivierenbuurt weerbaar tegen extreem weer

Klimaatverandering

Het extreme weer met steeds hogere temperaturen en extreme buien is een gevolg van klimaatverandering. Afgelopen zomer werden er warmterecords gevestigd en de extreem droge zomer van 2018 lijkt de gemiddelde zomer in het jaar 2050 te worden! Reden genoeg om te onderzoeken hoe we hier het beste mee kunnen omgaan.

Regenbestendig

Wat doen we om de buurt meer regenbestendig te maken?  We zijn bijvoorbeeld in de Niersstraat aan de slag gegaan. Dit is namelijk een van de laagstgelegen straten in de wijk. Dus ook al het water van de straten die er aan grenzen stroomt hiernaartoe. Daarom hebben we tussen de Niersstraat en het Europaplein een noodoverloopleiding aangelegd. Als de nieuwe riolering in de Niersstraat de neerslag niet aan kan, dan treedt straks de noodoverloopleiding in werking en wordt een groot deel van het water afgevoerd naar het Europaplein. Dit water moeten we natuurlijk opvangen. En dat doen we door binnenkort een wateropvang boven of onder de grond aan te leggen. Zo kan de Niersstraat straks 60 mm water per uur verwerken. En dat is de hoeveelheid van een extreme hoosbui.

Niet alleen in de Niersstraat hebben we extra maatregelen genomen. Op de hoek Rooseveltlaan en Europaplein zijn er zogenaamde infiltratiekratjes aangebracht en onder de trambaan van de Rooseveltlaan ligt een waterberging. Het is voor het eerst dat we een waterberging onder een trambaan aanleggen en deze is nog niet in gebruik. We onderzoeken namelijk nog hoe we kunnen voorkomen dat de waterberging verstopt door fijn straatvuil.

Ook willen we meer groen in de wijk aanbrengen. Bij het opnieuw inrichten van de straten, kijken we samen met bewoners hoe we dit het beste kunnen doen. Het water in een groenstrook zakt meer in de grond dan op een stoep of straat. Bij het ontwerp van deze stroken maken we gebruik van de resultaten van de infiltratieproeven bij de wadi in de Harkstraat (U verlaat deze site) in Betondorp.

Proef in de Harkstraat, waarbij een bekende hoeveelheid water in de wadi is gepompt, zodat de infiltratiecapaciteit nauwkeurig kon worden vastgesteld.

Hittebestendig

De zomer is nog ver weg, maar ongetwijfeld komen de hete zomerdagen er weer aan. En dan is het prettig als bomen en groenstroken voor verkoeling kunnen zorgen.

Groenstroken nemen minder warmte op dan tegels. En dan hebben we de bomen nog, mits de bladeren bij extreme hitte aan de boom blijven zitten. En dat was in de zomer van 2019 niet het geval. Frank Smits, hydroloog bij Waternet: ‘De afgelopen zomer zagen we dat de bomen al heel vroeg hun bladeren lieten vallen en daardoor minder de hitte konden temperen. Waarschijnlijk komt dit doordat de grondwaterstand door de verdamping te veel is verlaagd, tot buiten het bereik van de bomen. Daarom doet Waternet samen met de Universiteit Gent onderzoek naar de transpiratie van bomen (U verlaat deze site). We zijn benieuwd naar hoeveel water bomen nodig hebben zodat ze tijdens warme zomers hun koelende functie blijven houden. De volgende stap is om uit te zoeken of we dat water ook daadwerkelijk kunnen aanvoeren.

In het onderzoek maken we ook warmtebeelden om het effect van de schaduw van bomen te analyseren. Op tropische dagen is de invloed van bomen aanzienlijk is. Zie foto hieronder.” 

Warmtebeeld op 25 juli 2019, tijdens de hittegolf die alle records verbrak. De temperatuur op het zwarte dak in de felle zon loopt op tot ongeveer 52°C (geel tot wit in de afbeelding), terwijl in de schaduw van de boom het dak ongeveer 32°C (paars) is. Ook op de gevel is het effect van de schaduw van de boom duidelijk te onderscheiden.