Voor het herstel van cultuurhistorisch waardevolle legakkers in het Loosdrechtse plassengebied is een techniek ontwikkeld om veenslib (drek) te benutten voor herstel van legakkers. De innovatie bestaat uit benutting van lokaal veenslib om door erosie verdwenen land te herstellen van de legakkers. Hiermee worden drie grote problemen in het gebied opgelost. Slib op de bodem van de plassen beperkt het vaarverkeer en is slecht voor de waterkwaliteit. Ook herstellen we cultuurhistorisch belangrijke legakkers die door erosie zijn verdwenen . Zo worden drie problemen opgelost in één oplossing. De testresultaten zijn zeer gunstig en laten zien dat de innovatie werkt. (U verlaat deze site)

Techniek

De techniek is ontwikkeld en wordt toegepast door Van Aalsburg BV (U verlaat deze site). Voor het herstel van oude legakkers wordt baggerspecie (drek) uit de plas gebruikt in combinatie met enkel natuurlijke materialen. Een traditioneel product, wilgentenen, vormt de basis voor de constructie van de legakkers. Dat alles is vernieuwend t.o.v. huidige technieken met damwanden of geotextielen en chemische flocculanten. Bijkomend voordeel is dat de innovatie volledig kan begroeien met  riet. Dat werkt als natuurlijke oeverbeschoeiing. De rietwortels zorgen ook voor het vasthouden van het slib en voor aantoonbare veraarding van de grond. Dit nieuwe land is daarmee niet gevoelig voor erosie en geeft plek aan planten en dieren.

Wat levert het op

Het resultaat van het proefproject (meer dan 400m legakkerherstel) toont aan dat volledig circulair herstel van een legakker mogelijk is. Voor de bouw wordt baggerspecie, kalk, wilgentakken, sisaltouw en maisdoek gebruikt. Bovendien levert het ontwerp aan beide zijde van de legakker een duurzame natuurvriendelijke oever op. De legakker past daarmee optimaal in het landschap. Het toepassen van bagger onder water voorkomt het vrijkomen van CO2, in tegenstelling tot gangbare toepassingen zoals verspreiden van baggerspecie op de kant. De kosten van de innovatie zijn in vergelijking met traditionele methoden kostenefficiënt. Dit idee was de economische meest voordelige aanbieding tijdens de aanbestedingsprocedure.

Waarom is het duurzaam?

De gehele constructie is zo duurzaam mogelijk gemaakt. Daarom is ervoor gekozen om natuurlijk afbreekbare materialen te gebruiken, waardoor er aan het einde van de levenscyclus geen afval ontstaat. Het belangrijkste bouwmateriaal, wilgentenen, wordt gekapt op de griendhoutkwekerijen van Van Aalsburg en in natuurgebieden van Staatsbosbeheer. Niet alleen het materiaalgebruik, maar ook het direct toepassen van vrijgekomen slib uit de nabije omgeving, is zeer efficiënt, milieuvriendelijk en vermijdt onnodige transporten. Uit een ketenanalyse (CO2-prestatieladder), blijkt dat de innovatie 30% minder CO2 uitstoot dan de huidige techniek met geotextielen. De CO2 winst t.o.v. conventioneel baggeren en beschoeiing is nog veel hoger.

Samenwerking

De aanpak van het slibprobleem in Loosdrecht stagneert al meer dan 30 jaar. Sinds 2016 hebben alle partijen in het gebied besloten gezamenlijk op te trekken. Besloten is om gezamenlijk een pilot uit te voeren voor legakkerherstel. Het Plassenschap Loosdrecht heeft in samenwerking met de provincies Noord-Holland en Utrecht, de gemeenten Wijdemeren en Stichtse Vecht, het waterschap Amstel Gooi en Vecht opdracht gegeven aan aannemingsbedrijf Van Aalsburg voor het proefproject legakkerherstel. Hierbij is Van Aalsburg ondersteund door BWZ en RWP. De goede samenwerking tussen alle partijen heeft geleid tot het creëren en toepassen van deze duurzame en innovatieve techniek.

Meer informatie

Zinkstukken – een rasterwerk met gebundelde wilgen - vormen de basis voor de innovatieve techniek voor het herstellen van legakkers. Normaal worden zinkstukken gebruikt om bodems en taluds onder water te beschermen tegen stromingen en erosie. Ze zijn dan maximaal 30 cm  hoog. In de innovatie wordt nieuw land gemaakt met een 3 meter hoog zinkstuk. Het landstuk wordt opgebouwd op een ponton. Als er een deel gereed is, verschuift het ponton en zinkt een deel van het landstuk af. Nadat het gehele landstuk is opgebouwd en afgezonken, wordt het vrijgekomen slib uit de nabije omgeving toegepast als opvulmateriaal voor het rasterwerk. Vanuit de wijde omgeving in heel Nederland hebben beheerders en overheden interesse getoond voor de techniek. Deze innovatie is gepatenteerd door Van Aalsburg BV (U verlaat deze site).